YANGTZE-RIVIER 长江 (Cháng Jiāng)
De Yangtze is een van ’s werelds langste en machtigste rivieren. Hij ontspringt in het Tibetaanse hoogland en mondt uiteindelijk bij Shanghai uit in de oceaan. De Yangtze is beroemd vanwege de spectaculaire en mystieke Drie Kloven, die vroeger bij schippers zo gevreesd waren. Heerlijk ontspannen kunt u het landschap ervaren. Vroeger was dit wel anders: de Yangtze was bij bemanning en passagiers eeuwenlang een geduchte rivier. De stromen waren verraderlijk, vooral bij de Drie Kloven. Er moesten (menselijke) trekkers aan te pas komen om de boten veilig verder te loodsen. Na 1949 zijn vele rotsen en klippen weggeblazen. In 2003-2009 is door de bouw van de Drie Kloven Dam het waterpeil gestegen en de stroming geneutraliseerd. Hoewel de tocht zeer indrukwekkend is, is deze niet langer angstaanjagend.
Hier vindt u een beschrijving van de route van west naar oost. De meeste cruiseboten vertrekken in Chongqing en varen naar Yichang in Hubei. U kunt ook van Yichang naar Chongqing varen. De cruiseboten maken regelmatig een stop om de plaatsjes langs de oever te gaan bekijken. Het schema en de stopplaatsen verschillen per boot of bootmaatschappij.
Yangtze-rivier tussen Chongqing en Wuhan
Chongqing 重庆
In Chongqing is het waterpeil tussen de 170 en 180 meter; hier is het peil niet gestegen door de dam. De stad is door alle veranderingen stroomafwaarts veel beter bereikbaar. Voor meer stedeninformatie zie Chongqing.
Drie Kloven Museum
In Chongqing is in 2004 het Drie Kloven Museum (三峡博物馆) geopend. De natuur en cultuur van de Drie Kloven staan centraal. Een belangrijke plaats krijgen de opgravingen van Daxi (zie onder, onder het water verdwenen). Er zijn ook allerlei grafvondsten uit Han-tomben uit de nabijheid van Fengdu te zien, alsmede opgravingen uit Wuyang (bij Zhongxian) en vondsten uit allerlei andere plaatsen.
Baiheliang 白鹤梁
Als u Chongqing achter u heeft gelaten, komt u ten westen van Fuling langs de Witte Kraanvogel (Baihe) Richel. Deze is sinds 2003 onder water verdwenen. Bij laag water was de met kalligrafie bedekte 1600 meter lange en 15 meter brede richel te zien. Het was een favoriete plek voor witte kraanvogels. Wat lager zijn klassieke markeringen (uit de Tang-dynastie) in de vorm van veertien gegraveerde vissen. Nu zijn ze voor altijd onder water, voor 2003 waren de vissen eens in de tien jaar, alleen bij zeer laag water zichtbaar. Om dit erfgoed te behouden is hier een bijzonder museum gebouwd, dat in 2009 is geopend en na vernieuwing in 2012 heropend. Het Baiheliang Museum bestaat uit twee delen, boven een tentoonstellingshal en onder water een gang waar bezoekers de inscripties kunnen bekijken. U kunt het bezoeken als excursie vanuit Chongqing, het is geen stop voor de cruiseboten.
Fuling 涪陵
Fuling controleert het rivierverkeer tussen Guizhou en oost Sichuan. De stad kijkt uit over de monding van de Wu-rivier die zuidwaarts naar Guizhou loopt. De Wu-rivier is 1017 km lang. Tweeduizend jaar geleden was Fuling het politieke centrum van het Ba-koninkrijk. In 1972 stuitten archeologen op graven van dit koninkrijk, waarin ondermeer klassieke muziekinstrumenten werden aangetroffen. Fuling en het omringende platteland zijn rijk aan graan. Lakwerk is de lokale specialiteit.
Fengdu 丰都鬼城
Het oude centrum van de ‘Stad der Geesten’ Fengdu (170 km ten oosten van Chongqing) is al in 2003 geofferd aan de watergoden, maar de beroemde Geestentempel is behouden en ligt nu zelfs veel mooier, omringd door water op een eiland. Aan de overkant van de Yangtze is inmiddels de nieuwe stad Fengdu verrezen.
Geestentempel
De Geestentempel staat op de Mingshan, een 288 meter hoge heuvel die sinds 2009 een eiland is. Via een roltrap kunnen bezoekers naar boven. De tempel is gewijd aan de Hellekoning. De de devote pelgrim kan er een paspoort naar de hemel kopen. Een bezoek is indrukwekkend, met afschrikwekkende beelden langs het pad naar boven en binnen vele hallen, waaronder die van de Jade Keizer en van de Hellekoning. Achter het beeld van de Hellekoning is zijn koningin. Vrouwen komen hier bidden voor schoonheid zodat hun mannen niet overspelig worden.
De oorsprong van de Geestentempel schijnt tweeduizend jaar terug te zijn gelegd door twee twee ambtenaren, Yin Changsheng en Wang Fangping, die zich op een berg vlakbij terugtrokken als daoïstische kluizenaars en uiteindelijk Onsterfelijken werden. Hun twee namen gecombineerd betekenen `Koning van de Onderwereld’.
Zhongxian 忠县
De volgende stad is Zhongxian (Loyaal Land). De plaats dankt zijn naam aan het volgende verhaal. In de periode van de Strijdende Staten (475-221 v.Chr.) werd Ba Manzi, afkomstig uit Zhongxian, generaal in het leger van het Ba-koninkrijk. Tegen het einde van de Zhou-dynastie was dit koninkrijk in burgeroorlog en werd Ba Manzi naar het Chu-koninkrijk gestuurd om militaire hulp te vragen om de opstand te onderdrukken. De Chu vroegen hiervoor drie Ba-steden. Toen de troepen van Chu de orde eenmaal hadden helpen herstellen, eisten zij de betaling. Het Ba-koninkrijk weigerde echter. Ba Manzi bood in plaats hiervan zijn hoofd aan. Onder de indruk van deze daad liet de koning van Chu Ba’s hoofd met volledig eerbetoon begraven.
Shibaozhai 石宝寨
De pagode van Shibaozhai (Stenen Schat Bolwerk) is een prachtig bouwwerk, een parel van klassiek Chinese architectuur, en is behouden gebleven. Het rode houten paviljoen van 11 verdiepingen is gebouwd tegen een 220 meter hoge rechte rots.
Normaal gesproken staat ’s zomers het waterpeil 25 meter onder de poort, en bereikt het water in het najaar de onderkant van het paviljoen. De poort staat namelijk op een hoogte van 173,5 meter. Er is een muur omheen gebouwd om de funderingen tegen het water te beschermen. Bezoekers kunnen via een hangbrug Shibaozhai bereiken. Het dorpje onderaan de Jadezegelberg (Yuyinshan) is wel aan het water prijsgegeven.
De 1 km lange weg door het mooi aangelegde nieuwe dorp van de aanlegsteiger tot de hangbrug is aan beide zijden omzoomd met kraampjes. De verkopers zijn vooral voormalige boeren die hun land zijn kwijtgeraakt en nu op een andere manier een gezinsinkomen bij elkaar moeten zien te schrapen. Daar tussen in zitten ook lichamelijk gehandicapten.
De stichting van Shibaozhai wordt toegeschreven aan de godin Nuwo. De huidige gebouwen dateren uit de Ming (1368-1644) en zijn in de Qing grondig gerenoveerd. De tempel op de top, het Ganyu Paleis, is gebouwd tijdens keizer Qianlong in de 18e eeuw. De geestenmuur in de hoofdzaal van de tempel is geconstrueerd van stenen uit de Han-dynastie. De zaal erachter rechts is gewijd aan de generaals Zhang Fei en Yan Yan uit de Periode van de Drie Koninkrijken (220-265) en links aan generaal Qin Liangyu (1576-1648) die moedig tegen de Manzu-strijdkrachten vocht. Een muurschildering toont de godin Nuwo die de hemel repareert. Twee zijgangen en een achterzaal bevatten archeologische vondsten en portretten van plaatselijke ambtenaren uit de Qing-dynastie. Men kon de tempel bereiken via een ijzeren ketting die aan de rots was vastgemaakt. In 1819 werd een houten paviljoen van negen verdiepingen (Landruodian) toegevoegd zodat de monniken en bezoekers aan de tempel niet langs de ketting ook naar beneden hoefden te gaan. In 1956 werden er nog drie verdiepingen bijgevoegd, waardoor hij 56 meter hoog werd. Elke verdieping is gewijd aan beroemde generaals uit de periode der Drie Koninkrijken (220-265), beroemde geleerden en bekende Chinese dichters.
Aan de voorkant van het Ganyu Paleis is het Eendengat. Men zegt dat wanneer u hier een levende eend in laat vallen, ze zwemmend in de Yangtze opnieuw verschijnt.
Door het Drie Kloven Project is Shibaozai op de Jadezegelheuvel een geïsoleerde bergpiek geworden. Het heeft daardoor een geheel vernieuwde charme gekregen.
Wanzhou 万州 (Wanxian)
Halverwege Yichang en Chongqing was Wanxian vroeger een belangrijke handelshaven. Wanxian stond vroeger bekend als de Toegangspoort tot Oostelijk Sichuan. Wanxian betekent ‘Land van Tienduizend Producten’, hetgeen de natuurlijke rijkdom van het gebied weerspiegelt. Het kreeg deze naam tijdens de Qing-dynastie. De sinaasappelen, mandarijnen en perziken zijn nationaal beroemd. Wanxian werd in 1902 ook een verdragshaven waar buitenlanders toegang toe hadden. Missie en zending volgden en nog altijd heeft Wanxian opvallend grote katholieke en protestantse gemeenschappen.
In 2008 is de oude stad ontmanteld en is iets hoger een nieuwe stad gebouwd: Wanzhou.
Yunyang 云阳
64 kolometer oostwaarts ligt op de noordelijke oever het stadje Yunyang (Bewolkte Zon). De oude benedenstad is in 2003 verdwenen en de districtshoofdstad is verplaatst naar Shuangjiang.
De Kuisheidsboog van Vrouwe Xiahuangshi is verplaatst naar Panlongzhai in hetzelfde district. De boog is gewijd aan een vrouw die nadat haar man stierf haar leven in dienst stelde van haar schoonouders en de opvoeding van haar zoon, die vervolgens de hoogste graden in de examens haalde.
Zhangfei Tempel
Tegenover de stad Yunyang staat de Zhangfei Tempel (张飞庙). Zhang Fei was de beroemde ’tijgergeneraal’ uit de derde eeuw. De locatie is in 2009 onder water komen te staan. Men heeft de tempel ontmanteld en op een hogere plek bij Yunyang opnieuw opgebouwd. De vorige tempel uit de Song-dynastie is tijdens de overstroming van 1870 vernietigd. De gebouwen die in 2003 zijn verplaatst dateren uit het einde van de 19e eeuw. Aan de voorkant van de hoofdzaal staan enorme beelden van drie beroemde militairen, Liu Bei, Guan Yu en Zhang Fei. Binnen de hal is een zittend beeld van Zhang Fei. Aan beide kanten zijn taferelen uit zijn leven geschilderd. Het Paviljoen van de Hulpvaardige Wind bevat stenen tafelen en enorme portretten van de generaal en diens vrouw. Volgens de overlevering assisteert Zhang Fei’s geest in de vorm van een hulpvaardige wind passerende boten. Vroeger stopten boten tot dit doel bij de tempel om wierook te verbranden. In de tempel is ook een paviljoen gewijd aan de beroemde dichter Du Fu (712-770), die twee jaar in de tempel woonde. De tempel staat te midden van een rustige tuin met watervallen en vijvers.
Fengjie 奉节
Het iets verderop aan de noordzijde gelegen Fengjie is al in 2002 ontmanteld vanwege de stijging van het waterpeil in 2003. Dat is te betreuren, want het was een mooi stadje met muren uit de Ming-dynastie en enkele oude tempels en paviljoenen. Maar Fengjie lag op 90-105 meter en het peil is nu 160-175 meter. De hoofdstad van het district Fengjie is nu 3 km verderop, in Sanmashan (三马山). Het Yang’an Paleis, een oude hal, is verhuisd naar het nieuwe Fengjie.
Circa 50 km vanaf het nieuwe Fengjie is het Hemelse Gat te vinden. Het is een 800 meter diep gat met een omtrek van 4000 meter.
Qutang Kloof 瞿塘峡
Het westelijk einde van de Qutang Kloof (of de toegang als u van Chongqing komt) is de Kuimen. Deze poort wordt gevormd door twee bergen: de Rode Passage Berg (Chijiashan) in het noorden en de Witte Zout Berg (Baiyanshan) in het zuiden.
Op de Baiyanshan was de Witgewaste Klifmuur, met lichtgrijze karakter die vanaf de Song (960-1279) zijn gegraveerd. De beroemdste is de 4 meter hoge en 7 meter brede Ode aan de Song die in 1171 door de kalligraaf Zhao Gongshuo werd gemaakt. Enkele kalligrafieën zijn in grote delen uit de klif gehakt en 300 meter verderop weer geplaatst, boven de 175 meter waterlijn van 2009.
In 1264, tijdens de Song-dynastie, werden twee ijzeren pilaren van 2 meter lengte opgericht op de noordkant en werden 7 kettingen van 250 meter lang gebruikt om de rivierdoorgang te blokkeren. De kettingen werden over de rivier gehangen als een ‘ijzeren slot’ om de doorgang van vijandelijke boten tegen te gaan. Dit systeem bleef tot het midden van de Qing-dynastie bestaan, maar toen voornamelijk als middel om boten tot stoppen te dwingen en tol te laten betalen. De pilaren waren voor 2003 alleen in het droge seizoen zichtbaar. Ze zijn nu verplaatst naar het nieuwe Kuimen Antieke Olifantenmuseum en hebben weer een plek bij de rivier gekregen.
Baidicheng 白帝城
Even nadat u de Qutang Kloof bent ingevaren ligt ten noorden van de Yangtze Witte Keizer Stad (Baidicheng). De Witte Keizer Tempel staat op de Baidishan, een heuvel van 248 meter op een voormalig schiereiland, dat sinds 2009 een eiland is. Er is een overdekte voetgangersbrug naar het eiland. Na aankomst ziet u rechts de oude trap, die naar de vroegere rivieroever leidde, in het water verdwijnen. Vanaf de top heeft u nog altijd een prachtig uitzicht op de Kuimen, de nauwe poort naar de Qutang Kloof.
Vanwege zijn strategische positie werd de heuvel in de eerste eeuw door generaal Gongsun Shu gekozen als de plek van zijn hoofdkwartier. Volgens de legende kwam in het jaar 25 witte rook in de vorm van een draak uit een nabijgelegen bron. Gong verklaarde zichzelf hierop tot Witte Keizer en de stad de Stad van de Witte Keizer.
Overblijfselen van de stadsmuur zijn er nog steeds op de heuvel achter de Baidi-berg (248 meter). Enkele honderden traptreden leiden omhoog naar de Guanyin Grot, met een fraai uitzicht over de Yangzi. Een rode muur omringt het tempelcomplex. Hoewel deze tempel oorspronkelijk gewijd was aan de Witte Keizer, werd zijn beeld tijdens de Ming-dynastie verwijderd en vervangen door beelden van helden van het Koninkrijk Shu Han uit de Periode van de Drie Koninkrijken (220-265). De voorste hal bevat moderne beelden van Liu Bei en Zhuge Liang. Links is de Guanxing Ting (Paviljoen ter Observering van de Sterren). Hier trok Zhuge Liang inspiratie uit het observeren van de sterren.
De twee Wouden der Stelae-zalen bevatten zeldzame stenen tafelen van meer dan 1300 jaar oud. De Wuhou Zaal is gewijd aan Zhuge Liang, zijn zoon en kleinzoon. De beelden dateren uit de Ming-dynastie (met nieuwe hoofden na de Culturele Revolutie). De Mingliang Zaal is gewijd aan Liu Bei, omringd door vier helpers, met daarnaast aan de ene kant Zhang Fei (zwart gezicht) en Guan Yu (rood gezicht) en aan de andere kant Zhuge Liang. Na verslagen te zijn door het koninkrijk Wu kwam Liu Bei hier naar toe.
Qutang 瞿塘
De Qutang Kloof is 8 km lang en nergens breder dan 150 meter. Hier is het landschap minder veranderd dan in de andere kloven. De Qutang is altijd de meest spectaculaire van de drie kloven geweest en zal dat ook blijven. Regelmatig hangen hier mistslierten rond de 1200 meter hoge bergpieken. Sinds 2003 is het waterpeil hier 125 meter gestegen.
Het oude jaagpad dat liep langs de hele Qutang is definitief verdwenen. Het pad werd in 1889 uitgehouwen. Daarvóór konden schepen dit gedeelte niet passeren. Op het pad liepen de trekkers, die vroeger de boten door de stroomversnellingen moesten leiden. De Yangtze is altijd een economische levensader voor dit deel van China geweest, maar het was ook een erg gevaarlijke rivier en de mensen leefden er een zwaar bestaan.
Aan de zuidkant van de rivier was (nu onder water) op de steile rotswand van de Baiyan Shan een reeks gaten die gezamenlijk een letter Z vormen. Zij stonden bekend als de Meng Liang Trap. Volgens een legende werd een Song-generaal, genaamd Yang Jiye, op een terras in de berg begraven. Zijn loyale strijdmakker Meng Liang besloot de beenderen stiekem mee te nemen zodat Yang in zijn geboortedorp kon worden herbegraven. Hij hakte ’s nachts een pad naar het graf uit. Halverwege werd hij ontdekt door een monnik en moest hij zijn taak opgeven. Meng Liang was zo kwaad op de monnik dat hij deze ondersteboven ophing. De rots boven de Meng Liang Trap heet dan ook Hangende Monnik Rots (Dadao Heshangshi). In werkelijkheid zijn de gaten waarschijnlijk de overblijfselen van een pad uit de oudheid.
Op het hoogste punt boven de Hangende Monnik Rots kan men de Wapengrot (Kuangjia Dong) zien, waar een vrouwelijke generaal uit de Tang-dynastie haar wapens zou hebben verborgen. In 1958 zijn in de grot drie 2000 jaar oude grafkisten uit het Ba-koninkrijk gevonden met bronzen zwaarden en van lakwerk voorziene, houten kammen. Op dezelfde rotswand is de Drinkende Feniks Bron, een 20 meter hoge stalactiet in de vorm van een feniks die uit een bron drinkt.
De Krijtmuur (Fengbi Tang) waar negenhonderd grote en kleine karakters gegraveerd zijn door beroemde kalligrafen vanaf de Song-dynastie (960-1279) is het volgende punt van belang. Vlakbij is de Wijze Grootmoeders Bron (Shenglao Quan) in een rots op de noordelijke oever en volgens een legende gesticht door een onsterfelijke grootmoeder voor dorstige reizigers.
Tenslotte passeert u op de noordelijke oever van de rivier een koffiekleurige rotswand, de Blaasbalgen Kloof (Fengxiang Xia). De naam verwijst naar een vierkante configuratie in de rotswand, die mogelijk blaasbalgen zijn die door Lu Ban, de God van de Timmerlieden, zijn gebruikt. Als u de Qutang verlaat ziet u aan de zuidkant u al snel op de top van een zwarte rots een enorme steen die op het hoofd van een rinoceros lijkt. De Chinezen noemen deze rots Rinoceros die naar de Maan Kijkt.
Daxi 大溪
De stad Daxi aan de monding van een stroom van dezelfde naam, markeerde het oostelijke uiteinde van de Qutang Kloof. Daxi ligt 26 km van Wushan. In Daxi zijn meer dan tweehonderd begraafplekken gevonden en opgravingen hebben een rijke verzameling beenderen, stenen en jade voorwerpen en aardewerk blootgelegd. De archeologische vindplaats ligt nu onder het water.
De neolithische Daxi Cultuur dateert van 4.400-3.300 v.Chr. Kenmerkend is het rode aardewerk. De mensen leefden van de visvangst, de jacht en het verzamelen. Bijzonder zijn de vele graven; meer dan 200 tomben zijn gevonden. U kunt meer te weten komen over de Daxi Cultuur in het nieuwe Drie Kloven Museum in Chongqing.
Cuokai Kloof 错开峡
Na Wushan wordt de Yangtze weer breder. Na 20 km ziet u op de zuidelijke oever twee scherpe, zwarte pieken die de Cuokai Xia (Verkeerd Aangelegde Kloof) vormen. Aan de westkant van de kloof, halverwege de berg, is een steen die er als een trommel uitziet. Dit is het Zhanglong Tai (Onthoofden van de Draak Platform). Aan de overkant van de kloof staat een dikke, ronde steenpilaar, de Suolong Zhu (Het Vastbinden van de Draak Pilaar). Eens woonde de Jadedraak in een grot vlakbij. Deze besloot zijn familie te bezoeken. Varende over de Yangtze raakte hij de weg kwijt. Hij werd zo kwaad dat hij de rivier liet overstromen. De godin Yao Ji rukte naderbij en bond de draak aan een stenen pilaar. De Jadedraak werd vervolgens onthoofd op het nabijgelegen platform.
Drie Kleine Kloven (Daning 大宁河)
Bij Wushan is ook de toegang tot de Daning-rivier, de zijrivier die bekend staat als de ‘Three Lesser Gorges’ (三小峡). Hier geldt hetzelfde als bij de Shennong-rivier (zie verderop): het peil is gestegen, dus het laatste stuk van de Daning heeft hetzelfde peil als de Yangtze. De Daning is dus beter bevaarbaar geworden, maar het landschap is veranderd. Snel en onregelmatig stromende zijrivieren als de Daning en Shennong zijn benedenstrooms opgegaan in het ‘Yangtze-meer’. De riviermonding ligt nu een aantal kilometers stroomopwaarts.
In 2009 is het water gestegen tot de oude stad Dachang, 40 km ten noorden van de Yangtze. De Longmen Kloof staat voor een groot deel onder water, het water is hier nu 60 meter diep. Ook de Bawu Kloof is deels verdwenen, de rivier is hier nu 15 tot 35 meter diep.
Op de verder stroomopwaarts gelegen en 20 km lange Dicui Kloof heeft het project geen invloed. Toeristen kunnen zich in snelle boten naar de Dicui Kloof laten varen om daar over te stappen in gemotoriseerde sampans en zich laten varen door het prachtige klooflandschap van de Daning- en de Madu-rivier. Op zonnige dagen zie je op de Gouden Aap Piek makaken spelen.
Een van de bezienswaardigheden zijn, net als in de Shennong, de ‘hangende doodskisten’. De meeste zijn te vinden bij Wuxi, de laagste liggen net boven de waterspiegel en de hoogste zijn op 500 meter hoogte. Als u de Madu-rivier opvaart passeert u het nieuwe Dachang. Zes km stroomopwaarts is het oude Dachang in 2006 onder het water verdwenen.
Verder stroomopwaarts is het mogelijke om te ‘raften’ in houten of rubberen booten op de snelstromende Madu-rivier.
Wushan 巫山
De Wu Kloof begint bij Wushan, 26 km ten oosten van Daxi en 58 km ten westen van Badong. De stad ligt op de noordelijke oever en wordt omringd door bergpieken. Het oude deel van de stad is onder de waterspiegel verdwenen en boven is inmiddels een nieuwe stad ontstaan.
Wushan heeft een geschiedenis van drieduizend jaar. In de Periode van de Strijdende Staten (475-221 v.Chr.) richtte de Chu-koning een paleis ten westen van de stad op. In de eerste eeuw bereikte het boeddhisme China en werden hier vele tempels gebouwd. De Gaoqiu-berg ten noordwesten van Wushan was de plek van het paleis van de Chu-koning en van de Gaotang Tempel, gebouwd om de godin Yao Ji te herdenken. Op de top van deze berg is het dorp Zhaojun. De naam van de stad komt van Wu Xian, een succesvolle hofdokter uit de Tang-dynastie, die begraven is op de Nanling-berg, op de zuidelijke oever tegenover Wushan.
Bij Wushan was de Yangtze altijd al breed: 100-200 meter in het droge seizoen, 700-800 meter breed in het natte seizoen. Iets ten oosten van Wushan zijn de beroemde twaalf pieken te zien en die tornen ook nu nog magnifiek boven het water uit.
Wu Kloof 巫峡
Al snel komt u in de 45 km lange Wu Kloof. De ‘Heksenkloof’ is een mooi stuk in de tocht, met vele steile rotswanden. Het water is hier 80-90 meter gestegen. De kliffen zijn hier echter honderden meters hoog en de omringende bergen 1000-1500 meter. Dus het landschap is spectaculair gebleven.
Godinnenpiek
Allereerst ziet u de Twaalf Pieken opdoemen, die tot 900 meter boven het water uitsteken. Deze pieken vertegenwoordigen de godin Yao Ji met haar elf zusters; Yao Ji hielp de mythische keizer Yu de Grote van de Xia-dynastie (20e-16e eeuw v.Chr.) de rivieren te temmen. De beroemdste is de 1000 meter hoge Godinnenpiek (Shennu), volgens de legende een verstening van Yao Ji zelf.
Vervolgens komt u bij de Verzamelde Onsterfelijken Piek. Op de wand van deze piek is een uitgesneden inscriptie, de Kong Ming Pai, die volgens de legende wordt toegeschreven aan Zhuge Liang. In werkelijkheid is de inscriptie echter tijdens de Ming-dynastie aangebracht door de plaatselijke bevolking om hun respect voor deze held te betuigen. Kong Ming is een andere naam voor Zhuge Liang.
Vijf kilometer verder bevindt zich het plaatsje Peishi (zuidoever), dat ligt op de grens van de provincies Hubei en Sichuan. Verderop staat aan de noordkant de IJzeren Doodskist Rots (Tieguan Feng). Guandukou op de noordelijke oever markeert de toegang tot de Wu Kloof.
Tot 2003 was in de Wu Kloof soms het eeuwenoude jaagpad zichtbaar. Dat was lang niet altijd, want de aanleg van Gezhouba-dam bij Yichang had al gezorgd voor een stijging van de waterspiegel. Sinds 2003 is het geheel onder water verdwenen.
Badong 巴东
Circa 27 km ten westen van de Xiling Kloof ligt de stad Badong. Hoog op de heuvel is een compleet nieuwe stad gebouwd; het oude Badong is afgebroken en in 2003 verdwenen onder water. Een grote brug overspant er de rivier. Badong is de meest westelijke plaats van de provincie Hubei.
In een ver verleden lag Badong aan de zuidkant van de Yangtze en behoorde toen tot het Ba-koninkrijk. Later, in de Periode van de Strijdende Staten (475-221 v.Chr.) tot het Chu-rijk. Tijdens de Song-dynastie (960-1279) werd de stad naar de andere kant van de rivier verplaatst. Badong heeft een paar paviljoenen die architectonisch belangwekkend zijn. Het Qiufeng Ting (Herfstwind Paviljoen) werd in 978 gebouwd en wordt naar plek stroomopwaarts verplaatst.
Shennong 神农溪
Bij Badong komt de 60 km lange Shennong vanaf het noorden uit in de Yangtze. De smalle, snelstromende Shennong was alleen in kleine bootjes bevaarbaar. Ook hier is het peil een stuk omhoog gegaan, circa 95 meter. De enorme cruiseboten blijven op de Yangtze. Voor een tochtje op de Shennong moet u overstappen op een middelgrote boot.
Na enige tijd ziet u in de steile wand op zo’n 20 meter hoogte een kleine grot met daarin een antieke houten doodskist. Voordat het water steeg hing hij op 110 meter hoogte. De Ba, verre voorouders van de lokale Tujia, hadden de gewoonte om in houten kisten in de vorm van boten hun doden is nissen in de kliffen te plaatsen. Sommige van deze doodkisten zijn meer dan tweeduizend jaar oud.
Na 9 km, even voorbij de tachtig meter hoge en deels ondergestroomde Zwaluwengrot, vaart u in de richting van de oude stad Yanduhe bij het punt waar de Shennong in het Yangtze basin stroomt. Het uitzicht is erg fraai, met veel groen en nauwe, steile kloven. Hier wordt overgestapt in kleine boten, met circa 15 mensen per boot. Enkele bootslui stappen aan boord. Het zijn gepeesde mannen van het Tujia-volk. Vroeger waren zij de ’trekkers’, hun vaders en grootvaders liepen op smalle, gevaarlijke, jaagpaden en trokken de grote boten langs de stroomversnellingen van de Yangtze. U wordt een stuk stroomopwaarts geroeid en dat gaat nu vrij gemakkelijk. Voorbij de splitsing met de Mianzhu-rivier gaan enkele bootslui eruit om de boot te trekken en de opvarenden te laten zien hoe zwaar hun werk vroeger was. Bij een grot, vroeger een schuilplaats van de Tujia, keert u weer om. Hogerop ligt het moeilijk toegankelijke Shennongjia Bosreservaat.
Als u terugkeert bij de Yangtze ziet u op de hellingen nieuwe dorpen liggen. De Tujia die, zoals overal langs de rivier gebruikelijk was, zelf hun dorp moesten afbreken, kregen van de overheid nieuwe casco-woningen aangeboden, hoger op de helling, vlak bij de uitgang van de Shennong. Er werd geloot wie welk huis kreeg en met een renteloze lening kon men het huis zelf afbouwen. Veel arme Tujia hebben de lening niet aangenomen omdat ze geen kans zagen om het bedrag na drie jaar terug te betalen. Het resultaat is een dorp dat in 2012, tien jaar nadat het is gebouwd, al duidelijk tekenen van verval vertoont.
Nota bene: bij sommige cruises wordt een tocht op de Shennong gemaakt, bij anderen op de Daning (zie boven). Bij een tocht met een eenvoudige boot is geen zijtrip inbegrepen.
Xiangxi 香溪河
Aan het westelijke eind van de Xiling Kloof komt de Xiangxi-rivier uit in de Yangtze. Stroomopwaarts de Xiangxi lag het dorpje Baoping in het district Xingshan. Hier werd tweeduizend jaar geleden de beroemde concubine Wang Zhaojun geboren. Zij was ondanks haar schoonheid nog niet door de Han-keizer opgemerkt en op 19-jarige leeftijd offerde ze zich op door zich als bruid voor de koning van de Xiongnu (de ‘Hunnen’) aan te bieden. Met dat huwelijk zorgde zij voor vrede en ongestoorde handel langs de Zijderoute. In Baoping zijn de oude gebouwen die aan haar herinnerden nu onder het water verdwenen.
Voorbij de Xiangxi zijrivier wordt de Yangtze breder. Dit was altijd al een vallei waar de rivier zeer breed was en dat is door de waterstijging natuurlijk nog meer geworden.
Xiling Kloof West 西陵峡西
Vroeger was de Xiling de gevaarlijkste van de Drie Kloven. Nu geldt dat niet meer. De Xiling is verdeeld in een oostelijk en een westelijk deel. Door de bouw van de Drie Kloven Dam daartussen zijn de verschillen tussen oost en west groot geworden. Voordat u de Drie Kloven Dam bereikt komt u door het westelijke deel van de Xiling Kloof. De Xiling is 76 km lang en de dam is gebouwd in het midden. Het waterniveau is hier 110 meter gestegen tot maximaal 175 meter boven zeeniveau.
Het westelijke deel is het mooiste stuk van de Xiling Kloof. Voor de engten zijn de hellingen wat minder steil, dus hier is de rivier een stuk breder geworden. Verderop is het steiler en smaller en zijn er vele honderden meters hoge steile hellingen. Die hellingen zijn natuurlijk nog altijd imponerend zichtbaar. De Xiling Kloof blijft mooi, maar biedt sinds 2009 een veel wijdere aanblik dan voorheen.
Eerst vaart u langs de 4 km lange Militaire Boek en Kostbare Zwaard Kloof (Bingshu Baojian Xia). De naam van deze kloof verwijst naar een lage rots die op een stapel boeken lijkt, en een rots erboven die op een zwaard lijkt. Hierna ziet u een grote rots bij de monding van een ravijn, de Rijstschuur Kloof (Micang Xia). Voor 2003 was hier de gevaarlijke Xintan Rotsbank. Vervolgens bereikt u de Osselever en Paardenlongen Kloof (600-900 meter hoog), vernoemd naar de gele stalactietenformaties aan de noordkant. Verderop torent de Kongling Kloof op. Hier was vroeger de zeer gevaarlijke 2,5 km lange Konglin Tan, de grootste van alle stroomversnellingen van de Yangzi, die vele schepen heeft doen vergaan. Wanneer de boot tenslotte de Gele Ossen Kloof (Huangniu Xia) bereikt, wordt de doorgang weer nauwer en rijzen de bergen hoger op.
Maoping 茅坪 (Zigui 秭归)
Zigui is in 2003 verplaatst naar Maoping, op de zuidelijke oever, niet ver van de Drie Kloven Dam. Het oude Zigui was voor 2003 de eerste stad die werd bereikt na de plek waar nu de dam staat en lag op de noordoever net voorbij de Xiling Kloof. Maar Zigui is niet voor de eerste keer verhuisd. De stad heeft zijn naam en ligging in zijn lange geschiedenis talloze malen veranderd.
Zigui was de bakermat van het Chu Rijk. Vlakbij, in Yuepingli, werd de beroemde dichter Qu Yuan geboren. Hij was adviseur van de koning van Chu tijdens de Strijdende Staten (475-221 v.Chr.). De Qu Yuan Herdenkingshal stond op de helling ten oosten van de stad en is verplaatst. Ook koning Liu Bei van het Shu Han-rijk woonde meer dan een jaar in Zigui, voordat hij verslagen werd door de Wu-koning en zich naar Baidicheng terugtrok om in 223 te overlijden.
Drie Kloven Dam 三峡大坝
In het midden van de Xiling Kloof ligt de Drie Kloven Dam. Hij is qua capaciteit de grootste dam ter wereld. Het is een zeer imponerend bouwwerk en het is mogelijk en zeker aan te raden er een bezoek aan te brengen.
De boot wordt geschut door de vijf getrapte sluizen en gaat daarbij in circa vier uur 125-135 meter naar beneden. De eerste fase van de dam werd in 2003 afgerond. De waterspiegel steeg achter de dam tot 135 meter en eind 2006 verder tot 156 meter. In 2009 is de bouw afgerond en is het waterpeil gestegen tot 175 meter boven het peil in Shanghai.
Bij de dam is een enorm reservoir ontstaan, verder stroomopwaarts wordt de stijging van het water vanzelfsprekend steeds minder. Natuurlijk is het landschap veranderd. Veel dorpen en sommige grote plaatsen zijn onder de waterspiegel verdwenen en op enkele plaatsen zijn nieuwe steden verrezen. Geschat wordt dat meer dan 3 miljoen mensen hebben moeten verhuizen.
Zie voor meer informatie de Yangtze Drie Kloven (San Xia) Dam.
Xiling Kloof Oost 西陵峡东
Van Badong tot vlakbij de Gezhouba Dam ligt de langste kloof in de Yangtze, de Xiling Kloof. Deze zigzagt in totaal 76 kilometer langs de scherp oprijzende bergen. De Xiling Kloof Oost heeft een waterhoogte tussen de 35 en 40 meter. Voorbij de dam wordt de hoogte 175 meter. In het oostelijke deel is het landschap nog zoals voor de bouw van de dam.
In de aanloop naar de kloof passeert u de Tempel van de Legendarische Keizer. Deze Huangling Tempel zou zijn gebouwd tijdens de Lente en Herfstperiode (771-475 v.Chr.) en werd vergroot onder auspiciën van Zhuge Liang in de Periode der Drie Koninkrijken (220-265). Hij is gewijd aan koning Yu de Grote, met zijn gele os, die het water onder controle bracht en de kloven zou hebben gegraven. De huidige hal is tijdens de Ming-dynastie gebouwd en bevat een beeld van Yu. Twee plaatsjes, Nantuo links en Liantuo rechts, markeren het begin van het oostelijke deel van de Xiling.
Aan de linkerkant is de Schaduwspel Kloof (Dengying Xia). Verderop ligt het plaatsje Shipai en vervolgens de Stenen Draak Grot. Daarna volgt de Gele Kat Kloof (Huangmao Xia) genoemd naar de rots in de vorm van een kat. Daarna passeert u (rechts) de Bron van Lu You. Uiteindelijk komt u door de strategische Nanjin (Zuidelijke Oversteek) Pas die het einde markeer van de Xiling. Vervolgens bereikt u Yichang.
Sanxiarenjia 三峡人家
In de Xiling Kloof Oost ligt Sanxiarenjia. Dat betekent letterlijk ‘dorp van de mensen van de drie kloven’. Het ligt in het oostelijke deel van de Xiling Kloof en is een nederzetting waar Tujia hun traditionele manier van leven tonen.
Het ligt prachtig aan een zijstroom die van de bergen naar beneden komt. Meisjes voeren een welkomstdansje op, er liggen pittoreske jonken, een overdekte boogbrug overspant de stroom en men vist er op bamboevlotten en kleine bootjes. Via een nieuw aangelegd pad langs het water, en langs een waterval bereikt u een tegen de helling gebouwd houten Tujia-huis, waar muziek wordt gespeeld en een huwelijksceremonie wordt opgevoerd. De rauwheid van het bestaan van de Tujia is een idylle geworden.
Yichang 宜昌
De stad Yichang is het nu het startpunt of eindpunt van veel cruises. Yichang heeft door de nabijheid van de dam een snelle ontwikkeling doorgemaakt, maar doet toch nog erg ouderwets aan. Zie: Yichang.