Herstel en wederopbouw (1949-1953)
Op 1 oktober 1949 riep Mao Zedong vanaf de Tian’anmen in Beijing de Volksrepubliek China uit. De eerste jaren stonden in het teken van herstel en wederopbouw. Na jaren van oorlog was er veel verwoest. Bruggen, wegen, spoorlijnen, kanalen en irrigatiewerken werden hersteld, aan de enorme inflatie werd een einde gemaakt.
Aangezien de CPC zich grotendeels vanaf het platteland had ontwikkeld, had de nieuwe regering weinig ervaring met stedelijk bestuur. In deze beginjaren liet men vele voormalige bestuurders en bedrijfsleiders op hun posten, zij het onder staatstoezicht. Er werd een `eenheidsfront’ nagestreefd: samenwerking met de bourgeoisie, de intellectuelen en de leiders van minderheidsgroepen, gepaard gaande met gematigde sociale hervormingen. Vrouwen kregen dankzij de nieuwe Huwelijkswet van 1950 gelijke rechten en de vrijheid van partnerkeuze, boeren kregen met de Landhervormingswet van hetzelfde jaar recht op eigen grond (waartoe landheren werden onteigend en niet zelden een kopje kleiner gemaakt).
Gebieden waarover de Qing-dynastie had geheerst, maar die zich dankzij de politieke instabiliteit min of meer onafhankelijk hadden gemaakt, werden goed- of kwaadschiks opnieuw onder het centrale gezag gebracht. In Tibet schikte de Dalai Lama zich in een verdrag waarbij zijn rijk beperkte autonomie binnen de Volksrepubliek kreeg.
Internationaal stond de Volksrepubliek in deze jaren vrijwel alleen, zeker ook als gevolg van de Korea-oorlog (1950-53) waarbij Chinese `vrijwilligers’ tegenover Amerikaanse soldaten onder de vlag van de Verenigde Naties stonden.