YARKAND يەكەن ناھىيىسى (kona yezik) / 莎车 (Shache)

Yarkand (Shache in het Chinees) in Xinjiang was eeuwenlang een belangrijke handelspost aan de Zijderoute. Yarkand ligt tussen Kashgar (240 km) en Khotan (300 km) op het kruispunt van oude routes en werd door de handel met i.h.b. Kashmir (via Ladakh) in de 19e eeuw zelfs groter dan Kashgar. De wol van Yarkand was beter dan die van Kashmir. Er werd gehandeld in zijde, thee, opium, bont en edelstenen. In Yarkand waren grote overdekte bazaars.

De Uyguren waren en zijn de belangrijkste bevolkingsgroep. Maar er woonden in de bloeitijd mensen uit allerlei windstreken, waaronder Tibetanen, Indiërs Afghanen en Armeniërs. Nog altijd is Yarkand een handelsstad en heeft een pittoreske binnenstad en een grote zondagsmarkt.

Yarkand ligt in het Tarim bekken aan de rand van de Taklamakan Woestijn op een hoogte van 1200 meter. De oase is meer dan 3000 km² groot en wordt gevoed door de Yarkand-rivier. Er wordt graan en fruit verbouwd, in de omgeving is veeteelt, maar ook de mijnbouw en oliewinning zijn belangrijk.

Geschiedenis

Yarkand was in de 2e eeuw v.Chr. een belangrijk boeddhistisch koninkrijk, Souju geheten in Chinese bronnen. In de 2e eeuw n.Chr. betaalde Souju tribuut aan de Chinese keizer omdat deze hulp bood tegen de dreiging van de binnenvallende Xiongnu, daarna was Yarkand feitelijk weer zelfstandig. In de 6e eeuw was er een gemeenschap van Nestoriaanse christenen. De islam arriveerde in de 9e eeuw maar overheerste pas in de 15e eeuw. In de 10e eeuw werd Yarkand deel van een Uygur rijk, totdat het in de 13e eeuw door de Mongolen werd veroverd. Marco Polo bezocht de stad en maakt melding van een welvarende handelsstad, islamitisch, maar met een Nestoriaanse en een Syrisch-orthodoxe gemeenschap. Vanaf de 14e eeuw werd Yarkand weer zelfstandig en bloeide als handelscentrum en startpunt voor karavanen. Van 1514 tot 1682 heerste de Yarkand-dynastie.
De Chinese Qing-dynastie domineerde de regio vanaf de 18e eeuw en Yarkand groeide uit tot een grotere stad dan Kashgar. In 1860 werd Yarkand korte tijd de hoofdstad van het rijk van Yakub Beg, maar Qing-China wist in 1877 zijn gezag te herstellen.
In recente jaren is er sprake van spanningen tussen de Han-Chinezen en Uyguren, vooral na een aanslag door separatisten in 2014.

Oude Stad

De Oude Stad van Yarkand ademt nog altijd de sfeer van de Zijderoute. In de straten ten oosten van de Altun Moskee ziet u winkeltjes en werkplaatsen waar de handwerkers op traditionele wijze hun producten vervaardigen. In een van de ‘chai hana’ kunt u een kopje thee drinken.

Altun Moskee

De Altun (Gouden) Moskee heeft zijn oorsprong in de 10e/11e eeuw, maar de huidige moskee dateert uit 1533, uit de periode van het tweede Yarkand Rijk. Bij de moskee was een prachtige, grote madrassa, die in zijn tijd zeer beroemd was. Tussen 1533 en 1678 werden hier studenten opgeleid uit verre omstreken, tot uit Iran, Oezbekistan, Afganistan en Pakistan. Helaas overleefde de madrassa niet de inval van Apak Hoja, de leider van de Jungaren Mongolen, die in 1678 de school en zijn meer dan 20.000 boeken in brand stak, een van de grootste vernielingen van Uygur cultureel erfgoed ooit.

Amannishahan Mausoleum

Het Mausoleum van Amannishahan bij de Altun Moskee werd gebouwd ter ere van prinses Amannishahan, een beroemde islamitische dichteres en musicus uit de 16e eeuw. Amannishahan (1526-1560) was de concubine van Abdul’ahat Abdulrixit, beter bekend als Sayid Khan. Ze stond bekend als een zeer bijzondere vrouw, niet alleen prachtig om te zien, maar ook intelligent, vaardig met de pen en een uitstekende danseres en zangeres. Ze wijdde 20 jaar, van haar 14e tot 34e, aan het samenstellen van het boek de Twaalf Muqam. Daarin beschreef ze systematisch de Uyghur klassieke muziek, liederen, gedichten, verhalen en dansen. Het boek wordt nog altijd geraadpleegd door kunstenaars en docenten.
De tombe staat op een vierkante basis van 10 bij 10 meter en heeft een witte koepel. Op de muren van het mausoleum staan de namen van de twaalf liederen van Muqam.

Yarkand Vorstelijke Begraafplaats

Bij de Altun Moskee vindt u op de begraafplaats de mazar (tomben) van alle 13 koningen (en familieleden) die hier tussen 1514 en 1678 werden begraven.

Qiltan Tomben

De Qiltalirim worden niet veel door westerlingen bezocht. Het zijn de zeven tomben van de zeven missionarissen die uit Arabië kwamen om in Xinjiang de islam te verspreiden. De tomben worden nog altijd veel bezocht door gelovigen en er wordt gebeden en er worden dieren geofferd.

[