TURPAN تۇرپان‎ / 吐鲁番 (Tǔlǔfān)

Turpan is een oasestad in Xinjiang. Turpan ligt 154 meter onder zeeniveau en is de laagst gelegen stad ter aarde. Turpan ligt 200 km ten oosten van Urumqi en is bereikbaar via een uitstekende weg. Het treinstation Daheyon (Turpan Zhan) ligt 58 km van de stad. Sinds 2015 is er ook hi-speed station Turpan Noord, 15 km van het centrum bij Jiaohe Airport.

De temperatuur kan hier in de zomer dan ook aanzienlijk oplopen, in China zelf staat Turpan bekend als een van de ‘vijf bakovens’. De oase beslaat een gebied van 50.000 km² en is beroemd om zijn druiven en meloenen.

Turpan was een belangrijke halteplaats aan de Zijderoute; hier gingen de zuidelijke en de noordelijke routes uiteen. Het kleine Turpan heeft net als Kashi een exotisch karakter, meer dan Urumqi. De bazaar, de moskeeën, de ezelkarren, mannen en vrouwen met hun kleurrijk geborduurde hoofddeksels en de af en toe voorbijtrekkende kamelenkaravaan laten zien: we zijn onmiskenbaar in Centraal-Azië. Dit Turpan vindt u rond de bazaar en de oude moskee, daarnaast is Turpan ook een moderne stad, met een door druivenranken overdekte passage in het centrum. Er wonen circa 250.000 mensen, in meerderheid Uyguren.

Emin Minaret

De grote, prachtige Emin Minaret is de trots van Turpan. Hij is in 1777 gebouwd in opdracht van Suleiman Khoja, de toenmalige khan van Turpan. Zijn vader Emin Khoja was een generaal die vocht voor de Qing tegen de Dzjoengaren en zich daarna tot khan mocht uitroepen. Het is een grote, prachtige moskee in Afghaanse stijl met een enkele minaret. De minaret is rond, versmalt zich naar de top toe, en is 44 meter hoog. Hij wordt ook wel de Su Gong Ta (苏公塔, de toren van Suleiman) genoemd.

Naast de minaret staat de Su Gong Ta Moskee, ook de Emin Moskee genoemd. De enorme moskee kan meer dan 1000 mensen bevatten. Naast de moskee zijn geometrische gevormde graven. Opzij van de moskee zijn de muurresten te zien van een oude citadel, het Turpan van rond de 14e/15e eeuw.

Grote Moskee

De Grote of Luzhuangzi Moskee (陆庄子清真寺, Luzhuangzi Qingzhensi) staat niet ver van de bazaar. Het is een oude (al is dat niet duidelijk zichtbaar) moskee met een poort. ‘Ongelovigen’ mogen de gebedshal niet in. In de buurt van de moskee ziet u het traditionele Turpan; in de oude wijk wonen de Uyguren in hun traditionele lemen huizen.

Genezend Zand

Het ‘Healing Sand’ is een grote zandhoop en vlakte in de buitenwijken van Turpan. Het ziet er niet aantrekkelijk uit; het zand is niet wit, maar grijs. Naar verluid is een zandbad zeer effectief bij dermatologische aandoeningen. In de zomermaanden zijn er soms honderden mensen die een zandbad nemen. Er zijn zelfs speciale medische reizen vanuit Japan naar deze plek.

Karez Museum

In het (commerciële) Karez Museum (吐鲁番坎儿井游乐园, Tulufan Kan’erjing You Leyuan) kunt u een indruk te krijgen van het eeuwenoude Karez-systeem. Turpan wordt geïrrigeerd door een stelsel van ondergrondse kanalen, die de schaarse neerslag en gesmolten sneeuw van de dichtbij gelegen Tian-bergen vervoeren. In de modern opgezette tentoonstellingshal ziet u een grote maquette van Turpan en omgeving waarin het systeem wordt uitgelegd.
Er is een tweede Karez Museum in het westen, het Kan’erjing Paradise (坎儿井乐园, Kan’erjing Leyuan). En er is ook nog het Kan’erjing Volkenkundige Park (坎儿井民俗园, Kan’er jing Minsuyuan).

Turpan Museum

Het Turpan Museum (吐鲁番博物馆, Tulufan Bowuguan), dat het oude bedompte en slecht verlichte oude museum verving, opende in 2009 zijn deuren. Een hal is gewijd aan de geschiedenis van Turpan en zijn opeenvolgende heersers en bevat opgegraven voorwerpen uit diverse tomben (i.h.b. uit Astana) en uit Gaochang en Jiaohe. In een tweede hal is een paleontologische expositie, met enkele opgezette geraamten van dinosaurussen, waaronder een gigantische rinoceros. In de derde hal worden de beroemde mummies getoond. Er zijn 9 mummies en 1 skelet, waaronder twee van echtparen en een vrouwelijke sjamaan. De oudste is 3.200 jaar oud. De vierde hal is gewijd aan oude documenten en munten die in Turpan zijn gevonden.

Vlammende Bergen

Ten oosten van Turpan strekken de Vlammende Bergen (火焰山, Huoyanshan) zich uit. De Vlammende Bergen of Kizilatak (Uygurs voor `Rode Berg’) zijn 100 km lang en 10 km breed en paarsbruin van kleur. De hoogste heuvel is nabij Shengjinkou en ligt 851 meter boven zeeniveau. In de zomerse middagzon lijkt het volgens de overlevering of de bergen in brand staan – vandaar de naam. In werkelijkheid vlammen ze zelden. Maar het kan er wel heet zijn, tot 48ºC. De Vlammende Bergen danken hun naam aan een passage uit de beroemde klassieke roman `Pelgrimstocht naar het Westen’, over de monnik Xuan Zang en de Apenkoning. Behalve de bergen zelf zijn er enkele sights. De Galerie van de Reis naar het Westen bevat 24 reliëfs, gebaseerd op 24 verhalen uit de roman. Het Vlammende Bergen Geografie en Cultuur Museum toont de geografie en lokale cultuur. In de Gaochang Historische Beroemdheden Hal staan 14 beelden, waaronder die van Xuan Zang, de Tang-dichter Cen Shen en de Qing bestuurder Lin Zexu. Op de 12 meter hoge Thermometer, uitgevoerd naar de staf van e Apenkoning, kunt u zich met de exacte temperatuur laten fotograferen.
Aan de voet van de ‘Flaming Mountains’ ligt het pittoreske Uygur-dorp Tuyog. Het is nog niet overlopen door Chinese toeristen en een bezoek zeker waard.

Bezeklik Grotten

Circa 40 km ten oosten van de stad, tussen de Vlammende Bergen, is Bezeklik. De Bezeklik Duizend Boeddha Grotten (柏孜克里克千佛洞, Baizikelike Qianfudong) zijn gemaakt in een helling die over een riviervallei uitziet. Van de in totaal 83 grotten zijn er 57 bewaard gebleven. Ze dateren uit de 6e-13e eeuw. De grotten bevatten meer dan Tang-fresco’s. Grotten is eigenlijk een verkeerd woord, ze zijn slechts tot een paar meter diep; warme kleding is dus niet nodig. Een zaklamp is wel erg handig. De meeste grotten zijn in zeer slechte staat als gevolg van vernietigingen door moslims (nota bene: Turpan was tot zeer laat boeddhistisch; pas in de 14e eeuw kreeg de islam er overwicht) en plunderingen door Westerse avonturiers in de eerste helft van de 20e eeuw.

Jiaohe

Circa 10 km ten westen van Turpan is Jiaohe (交河故城, Jiaohe Gucheng), de ruïne van een oude citadel uit de Han-dynastie. Hier was daarvoor het centrum van Gushu, een regionaal rijk dat in 107 v.Chr. door een Chinees leger werd verslagen. Het lag strategisch en werd aan drie zijden omgeven door hoge kliffen. Jiaohe diende om de uiterste grens van het Chinese rijk te verdedigen. Pas in de 1e eeuw na Chr. breidde het Chinese gezag zich verder westwaarts uit. Na de val van de Han was Jiaohe als Yarghul of Yarkhoto tussen de 2e en 5e eeuw de hoofdstad van het koninkrijk Chesi. Er woonden circa 7.000 mensen. De stad werd in de 13e eeuw door de Mongolen vrijwel volledig verwoest. Het is nog steeds een verlaten, maar prachtige plek in de woestijn en een van de grootste en best bewaard gebleven ‘aarden’ steden in de wereld.

Gaochang

Ongeveer 46 km ten zuidoosten van Turpan markeren de ruïnes van Gaochang (高昌故城, Gaochang Gucheng; Uygur: Karakhoja) een tweede garnizoensstad uit de Han-dynastie. In 327 werd de prefectuur Gaochang gevestigd. Juqu Wuwei, de broer van de Noordelijke Liang-heerser Juqu Maoqian, stichtte hierop het koninkrijk Karakhoja. Na de val van de Noordelijke Liang in 439 regeerden verscheidene koningen successievelijk over het onafhankelijke en behoorlijk machtige Gaochang Rijk. In 640 accepteerde Gaochang de suzereiniteit van de Tang-dynastie. In de bloeitijd, van de 7e-13e eeuw, woonden er 30.000 mensen in Gaochang. De stad werd door de Mongolen in de 13e eeuw ingenomen en daarna verlaten. Gaochang is de grootste van de `verloren steden’ langs de Zijderoute. De ruïnes zijn gebouwd op löss. De stad heeft een vierkante muur van aangestampte aarde met een perimeter van ongeveer 5 km, die een gebied van ongeveer 2 km² omsluit. De muren zijn nog goed zichtbaar, evenals de tempel in het zuidwestelijke deel.

Astana

Ten zuiden van de Vlammende Bergen en enkele kilometers ten noorden van Gaochang liggen de Astana Graftombes (阿斯塔那古墓群, Asitana gumuqun). Het is een groot terrein met meer dan 400 graven van overledenen uit Gaochang/Karakhoja en dateren van de 2e tot de 8e eeuw. Drie tombes zijn voor het publiek geopend. Daarin zijn enkele schilderingen en twee gedroogde lichamen te zien.

Botanische Woestijntuin

De Botanische Woestijntuin (沙漠植物园, Shamo Zhiwuyuan) ligt 10 km ten zuidoosten van het centrum. Het was ooit een centrum waar proeven om het zand te controleren werden uitgevoerd. Het is er erg winderig en heet.

Druivenvallei

Het is mogelijk om de ‘Grape Valley’ (葡萄沟民俗村, Putaogou Minsucun), een coöperatie (voorheen volkscommune) te bezoeken waar druiven worden verbouwd. De druiven uit deze streek zijn befaamd omdat ze pitloos zijn en bijzonder zoet van smaak. Het land wordt ook hier geïrrigeerd middels het Karez-systeem. De Druivenvallei is aardig, maar wel nogal commercieel en op toeristen ingesteld.