SHENYANG 沈阳
Shenyang (7 miljoen inwoners) ligt in de noordoostelijke provincie Liaoning, direct ten noorden van de Hun- of Shen-rivier. Een groot gedeelte is de laatste vijftig jaar gebouwd. Haar brede, met bomen omzoomde straten, hoge gebouwen en ruime pleinen, geven de stad een Centraaleuropees aangezicht.
Geschiedenis
In de 10e eeuw werd Shenyang onder de Liao-dynastie een belangrijk handelscentrum tussen de nomadenvolkeren en Noord-China. Tijdens de Yuan-dynastie maakte de stad deel uit van het Chinese rijk. Het gebied rondom Shenyang werd door diverse volkeren bewoond. De belangrijkste waren de Manzu’s, die Shenyang (toen Mukden geheten) in 1624 tot hun hoofdstad uitriepen, zich in 1636 tot keizers van de Qing-dynastie verklaarden en vervolgens in 1644 Beijing veroverden. Tijdens de Qing (1644-1912) bleef Shenyang de tweede hoofdstad van het land.
De stad werd rond de laatste eeuwwisseling door de Russen bezet als onderdeel van hun `spoorwegkolonialisme’. In 1900 schaarden de Chinese ingezetenen van de stad zich aan de kant van de Boksers in een poging om de Russen uit Manzurije te verdrijven. De laatsten slaagden er echter al spoedig in om hun vroegere posities in Mukden en langs de spoorlijn opnieuw te bezetten.
Na 1912 diende de stad als hoofdkwartier van een aantal noordelijke krijgsheren. De belangrijkste was Zhang Zuolin, die van 1916 tot 1928 de scepter over het gebied zwaaide. In juni 1928 werd Zhangs trein opgeblazen door de Japanners, die Shenyang in september 1931 veroverden (het beroemde Mukden Incident). In 1932 zetten riepen de Japanners de marionettenstaat Manzuguo in het leven. Noordoost-China werd een industriële basis voor Japan en Shenyang maakte als gevolg hiervan een snelle ontwikkeling door. De bevolking, in 1910 nog geen 100.000 zielen, was in 1937 gestegen tot 581.000.
Na de Japanse capitulatie in 1945 werd de stad door de Guomindang bezet, doch na een bitter beleg van tien maanden viel de stad op 1 november 1948 in handen van de communisten, die haar in Shenyang herdoopten. Sindsdien is Shenyang uitgegroeid tot de grootste industriestad van Noordoost-China, vooral wat de zware industrie betreft. Deze concentreert zich in de in 1988 opgerichte Shenyang Development Zone in het district Tiexi.
Keizerlijk Paleis (Gugong)
Met de bouw van het Keizerlijk Paleis is begonnen onder Nurhachi, de eerste grote leider van de Manzu’s. Het complex werd in 1636 voltooid onder zijn zoon Abukai, ook bekend als Huang Taiji en Taizong (zijn dodennaam). Nadat de Manzu’s de Verboden Stad in Beijing hadden betrokken werd het paleiscomplex van Shenyang een bedevaartsoord voor de keizers om eer te bewijzen aan hun voorvaderen. Het complex beslaat 50.000 m² en heeft meer dan zeventig gebouwen met driehonderd zalen. Het bestaat uit een oostelijk, een centraal en een westelijk deel.
Oostelijk deel Het oostelijke deel wordt gedomineerd door de Dazhengzaal met een enorme troon. Hier werd Shunzhi tot keizer gekroond, voordat hij in 1644 Beijing veroverde. De zaal is van hout en wordt omringd door een stenen balustrade. Hij heeft acht kanten en dubbele daken met opkrullende dakranden. De top bestaat uit een `kostbare vaas’ en een gouden hemisfeer. Het plafond binnen is versierd met drakenmotieven en inscripties in Sanskriet. Langs het centrale pad naar de Dazhengzaal staat het Paviljoen der Tien Koningen (Shiwangting), dat eens diende als kantoor voor de keizerlijke prinsen en de hoofden van de Acht Banieren. Het bevat nu een tentoonstelling van militaire uitrusting uit de 17e en 18e eeuw.
Centrale deel Het centrale deel omvat de Chongzhengzaal en het Paleis van de Rust. In de Chongzhengzaal (Zaal van het Opperste Bestuur) hield de tweede Manzu-vorst Abukai vergaderingen en ontving hij buitenlandse gezanten. Aan weerszijden van de zaal staan de Vliegende Drakenzaal en de Opstijgende Fenikszaal. Achter de zaal bevindt zich de centrale binnenplaats, met aan de oostkant de Shishan Studeerkamer en aan de westkant de Xiezhong Studeerkamer en de Xiaqizaal. Tenslotte flankeren twee in 1748 voltooide torens de zaal: de Jingdiantoren (waarin de keizerlijke familiestukken zijn ondergebracht) en de Chongmo-toren (een bewaarplaats voor de keizerlijke archieven).
Verder noordwaarts bevindt zich het Paleis van de Rust (Qingninggong), waar Abukai placht te rusten of banketten hield. Nadat de Manzu-troepen Centraal-China hadden bezet, diende dit paleis als een bewaarplaats voor keizerlijke documenten en zegels. Dit was het hoogste bouwwerk van Shenyang. De oostelijke vleugel diende eens als slaapkamer van Abukai en zijn vrouw en de westelijke vleugel werd gebruikt voor de ceremoniën. De omliggende paleizen (Guansui, Yongfu, Linzhi en Yanqing) dienden als slaapkamers voor de keizerlijke concubines. Keizer Shunzhi is in het Yongfu-paleis geboren.
Westelijk deel In het centrum van het westelijke deel staat de bibliotheek Wenshuge. Deze is in 1782 gebouwd om de Complete Bibliotheek in de Vier Takken der Literatuur (Shikuquanshu), een verzameling van 3450 titels die tussen 1773 en 1782 zijn samengesteld, onder te brengen. Architectonisch is het een imitatie van de Tianyige-bibliotheek van Ningbo in de provincie Zhejiang. De bibliotheek omvatte eens 35.533 delen.
Net als de (veel interessantere) Verboden Stad doet het Keizerlijk Paleis van Shenyang tegenwoordig als museum dienst, met tentoonstellingen van voorwerpen van ivoor en jade, muziekinstrumenten, meubels en schilderijen uit de Ming- en Qing-tijd en een tentoonstelling van archeologische relieken die in dit gebied zijn opgegraven. Daaronder zijn munten uit de Periode van de Strijdende Staten (475-221 v.Chr.), bronzen voorwerpen uit tombes van de Han-dynastie, neolithische voorwerpen en een reeks klassieke schilderijen.
Noordelijk Mausoleum (Beiling)
Het Noordelijk Mausoleum is de begraafplaats van de Manzu-heerser Abukai (1526-1643), de zoon en opvolger van Nurhachi, en zijn vrouw Borjigid (Poerhchichiteh). Het mausoleum heet officieel Qing Zhaoling, maar omdat het in het Beijing Park ligt, wordt de naam Beiling meer gebruikt. De bouw is in 1643 begonnen en in 1651 voltooid, terwijl in de 18e en 19e eeuw verdere verbeteringen zijn aangebracht en het complex na 1949 is gerestaureerd.
Het mausoleum beslaat een gebied van 180.000 m² en wordt geheel omsloten door een muur. De hoofdingang is in het zuiden. De muren zijn versierd met draken van gekleurde geglazuurde tegels. Voor de toegangspoort staan stenen leeuwen. De Heilige Weg naar het mausoleum wordt omzoomd door twee paar pilaren en zes paar stenen dieren. In het centrum staat de Long’endian (Zaal van de Grenzeloze Rust), gebouwd op een sierlijk gegraveerd granieten terras. Hier werden offers gebracht. Het paviljoen heeft vier deuren en acht ramen en een dak van geel geglazuurde tegels. Het plafond is fijn gegraveerd en beschilderd. De tumulus van de tombe is een grasheuvel aan de achterkant.
Oostelijk Mausoleum (Dongling)
Deze tombe ligt in een bosgebied, 8 km ten oosten van Shenyang aan de oever van de Shen. Hier ligt Nurhachi met zijn concubine Yihnaran begraven. Nurhachi kreeg postuum de titel Taizu. De bouw van de tombe is in 1626 begonnen en duurde enkele jaren; later is het grafcomplex uitgebreid en gerenoveerd. Het is qua architectuur te vergelijken met Beiling, maar kleiner.
Zhang Xueliang Residence
Zhang Xueliang (1901-2001), bijgenaamd de ‘Jonge Maarschalk’ was de krijgsheer en gouverneur van Manzurije. Hij volgde in 1928 zijn, door de Japanners vermoorde, vader Zhang Zuolin op. Omdat Chiang Kaishek van de Nationalisten weigerde de strijd met de Japanners echt aan te gaan sloot hij in 1936 met Zhou Enlai namens de Communisten een ‘Eenheidsfront’ tegen Japan. Zhang liet Chiang gijzelen om hem te dwingen zich daar ook bij aan te sluiten. Dat werd hem door de Guomindang niet in dank afgenomen. Het gevolg was dat Chiang hem gevangen zette en hem in 1949 overbracht naar Taiwan. Pas in 1990 kwam hij vrij en hij verhuisde naar Hawai. In de Volksrepubliek China geldt Zhang als een ‘patriot in de anti-Japanse oorlog’.
Het voormalige huis van Zhang Xueliang is nu een museum. Het is gebouwd in een mengeling van Chinese, Japanse en Europese stijlen.
18 September Museum
Het in opmerkelijke, moderne, stijl gebouwde 18 September Museum ontleent zijn naam aan de datum van het Mukden Incident in 1934, dat voor de Japanners de aanleiding was om Mazurije te bezetten.
Liaoning Museum
Het Liaoning Provinciale Museum is gewijd aan de regionale geschiedenis.
Shenyang Financial Museum
Het Financial Museum werd in 2006 geopend in het gebouw van de voormalige Frontier Bank, die uit de dertiger jaren van de vorige eeuw dateert. Op de begane grond vindt u meer dan 80 levensgrote wassen beelden en wordt in 23 kamers de financiële geschiedenis van het noordoosten van China getoond. Het is een bijzonder museum, helaas zijn de meeste beschrijvingen alleen in het Chinees en is er weinig Engelstalige uitleg.
Shenyang Tower
De 305 meter hoge Liaoning TV Tower, ook de Shenyang Tower genoemd, werd in 1989 geopend. Op 200 meter hoogte is er een observatiedeck.
Shenyang Botanische Tuin
De Shenyang Botanische Tuin ligt in het dorp Zhongma, op de plek van de Shenyang World Expo 2006. Heet wordt daarom ook wel de Shenyang Expo Garden genoemd. Het is een onderzoekscentrum en tentoonstelling van vele plantensoorten en landschappen.
