De traditionele kalender
De Chinese feestdagen volgen de maankalender. Twaalf maanden tellen slechts 354 dagen. Al meer dan 2000 jaar geleden werden er daarom correcties uitgevoerd om het maanjaar te doen aansluiten op het zonnejaar. Dat gebeurde onder andere door in iedere cyclus van 19 zonnejaren 7 jaren van 13 maanmaanden te decreteren. Omdat de kalender vooral bedoeld was voor de landbouw, was er bovendien een verdeling van het zonnejaar in 24 perioden van iets meer dan twee weken, die benoemd werden naar weersveranderingen of landbouwactiviteiten. In feite volgde men dus het zonnejaar, ver voordat dit in Europa gebeurde.
De jaren in de maankalender zijn verdeeld in cycli van 12, waarbij ieder jaar de naam van een dier heeft. Om te bepalen in welk jaar in de cyclus uw geboortejaar valt volgt hierbij een lijst. Houdt u er wel rekening mee dat het Chinese Nieuwjaar valt in eind januari of begin februari (dus iemand met geboortedatum 16 januari 1956 is geboren in het jaar van de Schaap).
Jaaroverzicht
- Nieuwjaarsdag, 1 januari. Geen oliebollen, maar wel vuurwerk in China.
- Chinees Nieuwjaar (Chun Jie), januari / februari (precieze datum wisselt elk jaar; 2021: 12 februari, vrij: 11-17 februari). Het Lentefeest is het belangrijkste feest in de Chinese kalender. Vrijwel iedereen is minstens twee dagen vrij en dan zitten vliegtuigen, treinen en bussen vol. Het is traditioneel een tijd voor familiehereniging. Voor Nieuwjaar dienen alle schulden te zijn afbetaald, ruzies bijgelegd en het huis moet grondig worden schoongemaakt en er wordt geofferd aan de Keukengod.
Op of naast de deuren worden stroken rood papier met gelukswensen of afbeeldingen van ‘deurgoden’ gehangen. De familieleden komen naar huis en eten gezamenlijk op oudejaarsavond. Daarbij wordt ook voor de overledenen eten klaargemaakt. Typische gerechten zijn in het zuiden niangao (zoete rijstpudding) en in het noorden mantou (gestoomde broodjes) en jiaozi (knoedels). Er is een feestmaaltijd met het liefst een grote vis, die de eenheid van de familie en overvloed in het nieuwe jaar symboliseert. Men wisselt cadeautjes uit en kort voor middernacht ggaat het vuurwerk de lucht in. De eerste twee dagen wordt er niet gewerkt en mag er niet worden geveegd en geen mes worden gebruikt om te voorkomen dat het geluk van het nieuwe jaar wordt weggeveegd of gesneden. De eerste dag is voor familiebezoek, op de tweede dag bezoeken vrienden elkaar of gaan uit eten. - Het Nieuwjaarsfeest wordt na 15 dagen afgesloten met het Lantaarnfestival.
- Internationale vrouwendag, 8 maart.
- Qingming, 4 april (vrij 3-5 april). Het Zuiverheid Festival is de dag om de doden te herdenken en hun eer te bewijzen. Traditioneel gingen op deze dag families naar het familiegraf. Er werd wierook gebrand en de mannelijke familieleden knielden (kow-tow) voor de voorouders. Het graf werd schoongemaakt en er werden stokken met gele linten geplaatst om verdwaalde geesten weg te houden. Men verbrandde (nagemaakt) papiergeld en bracht offers met voedsel, dat later door de familie werd genuttigd. In de steden, waar de meeste doden worden gecremeerd, is Qingming meer een dag van bezinning en ook van patriottisme. Schoolkinderen leggen op het Tian’anmen Plein kransen bij het Monument. Ook ziet men tijdens Qingming vele prachtige vliegers.
- Dag van de Arbeid, 1 mei (vrij 1-5 mei). Partijbijeenkomsten en soms parades.
- Jongerendag, 4 mei.
- Internationale dag van het kind, 1 juni.
- Drakenboot Festival, rond 1 juli (2021: 14 juni; vrij 12-14 juni). Op de 5e dag van de 5e maanmaand is het Drakenboot Festival (Duanwu Jie). Tijdens de zomerwende werden de Riviergoden geëerd. Aan de draken die de waterstand bepaalden werd geofferd. Het festival wordt vooral in het zuiden van China gevierd met Drakenbotenwedstrijden.
- Verjaardag van de oprichting van de Communistische Partij, 1 juli.
- Verjaardag van de oprichting van het Chinese Volksleger, 1 augustus.
- Maan Festival, rond eind september (2021: 21 september; vrij 19-21 september). Het Maan Festival (Yue Jie) is op de 15e dag van de 8e maanmaand en wordt ook wel het Midden Herfst Festival genoemd. De maan symboliseert yin, het vrouwelijke. Traditioneel werden door vrouwen offers van fruit (vruchtbaarheid) aan de maan gebracht. Tijdens Yue Jie worden maankoeken gegeten. In het moderne China zijn ze, in prachtige verpakkingen, een veelvuldig uitgewisseld relatiegeschenk voor bedrijven.
- Nationale feestdag Stichting van de Chinese Volksrepubliek in 1949, 1 oktober (vrij 1-7 oktober). Vrijwel iedereen is dan 2 dagen tot een week vrij. Tijdens kroonjaren is er een parade op het Tian’anmen Plein, maar als normale reiziger kunt u daar niet dicht bij komen,
Rond de viering van het Chinees Nieuwjaar (januari/februari), Dag van de Arbeid (1 mei) en de nationale feestdag (1 oktober) hebben veel Chinezen een week vrij en gaan dan op bezoek bij familieleden elders in het land. Treinen en vliegtuigen zijn dan vaak tot op de laatste plaats volgeboekt.